භාණ්ඩාගාර සේවා

• භාණ්ඩාගාර බිල්පත් – ශ්‍රී ලංකාවේ රජය වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකුව විසින් පවත්වන මූලික වෙන්දේසියක් හරහා කෙටි කාලීන ආයෝජනයන් සඳහා භාණ්ඩාගාර බිල්පත් නිකුත් කරයි. ශුන්‍ය අවදානම් අගයක් සහිත ආරක්ෂිත කෙටි කාලීන ආයෝජන ක්‍රමවේදයක් ලෙස දේශීය ආයෝජකයන් අතර මෙය ප්‍රචලිතය. දින 91,182, සහ 364කින් කල්පිරීමක් සහිතව CBSL විසින් දැනටමත් භාණ්ඩාගාර බිල්පත් නිකුත් කරයි.
• භාණ්ඩාගාර බැඳුම්කර – ශ්‍රී ලංකාවේ රජය වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකුව විසින් පවත්වන මූලික වෙන්දේසියක් හරහා කෙටි කාලීන ආයෝජනයන් සඳහා භාණ්ඩාගාර බැඳුම්කර නිකුත් කරයි. ශුන්‍ය අවදානම් අගයක් සහිත ආරක්ෂිත මධ්‍ය සහ දිගු කාලීන ආයෝජන ක්‍රමවේදයක් ලෙස දේශීය ආයෝජකයන් අතර මෙය ප්‍රචලිතය. කල්පිරීම අවුරුදු 2 සිට 30 දක්වා දිවෙන අතර මෙම බැඳුම්කර අර්ධ වාර්ෂික ටෝකන් ලබාදෙයි සහ ශ්‍රී ලංකාවේ රජය වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකුව විසින් නිතර වෙන්දේසි පවත්වයි.
• රාජ්‍ය සුරැකුම සහිත ප්‍රති මිලදී ගැනීම් සහ ප්‍රති විකිණුම් –ප්‍රතිමිලදී ගැනීමේ ගිවිසුමක් යනු, පසු දිනෙකදී සුරැකුම්පත් මිලදී ගැනීමට බැංකුව සමග අවබෝධතා ගිවිසුමකට එළඹෙමින් සුරැකුම්පත් අලෙවි කිරීමයි. විකුණුම්කරු වගකීම පැහැර හැරියහොත් ගැනුම්කරු ඉන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ගැනුම්කරු හට සුරැකුම්පත් හිමිවන බැවින් මෙය සුරක්ෂිත ණයක් හා සමාන වන අතර එක් දිනක සිට වසරක් දක්වා ප්‍රතිමිලදී ගැනීම් යටතේ ආයෝජනය කළ හැකිය. ප්‍රති විකුණුම් ගිවිසුම් (REVERSE REPO) යනු ගිවිසුම්ගත විශේෂ කාල රාමුවක් සහ කල්පිරීමෙන් පසු ලැබෙන පොලී අනුපාතයකට අනූව සේවාදායක‍යාගේ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් හෝ භාණ්ඩාගාර බැඳුම්කර බැංකුව විසින් ණයක ලෙස ගෙන ඒවා විකිණීමයි. මෙය ප්‍රති මිලදී ගැනී‍ම් ක්‍රියාවලියට ප්‍රතිවිරුද්ධ ක්‍රියාවලියයි. මෙමඟින් පාරිභෝගිකයාට කෙටිකාලීන අරමුදල් ලබාගැනීමේ අවස්ථාව හිමිවේ. එසේම රාජ්‍ය  විසින් නිකුත්කරන සුරැකුම් තමන් විසින් මිලදීගත් අවස්ථාවක දී එම වත්කම් ඇප‍යක් ලෙස භාවිතා කර ප්‍රග්ධනය ලබාගත හැකි අතර සාම්ප්‍රදායික බැංකු අයිරා පහසුකමට වඩා වැඩි වාසිදායක තත්ත්වයක් මෙයින් උපයාගත හැක. දැනට පවතින ප්‍රති මිලදී ගැනීම්, ප්‍රති විකුණුම් අනුපාතයන් දැනගැනීමට ක්ලික් කරන්න.
• ආයතනික හර සේවාවන්ගෙන් අනුග්‍රහය ලබන ප්‍රතිමිලදී ගැනීම් – මෙය රාජ්‍ය ආරක්ෂාව ඇති ප්‍රතිමිලදී ගැනීම් වලටම සමාන වේ. රාජ්‍ය ‍ස්ව‍ෛරීත්වය පදනම් ප්‍රතිමිලදී ගැනී‍ම් සිදුකරවා මෙන්ම මෙහිදී DFCC බැංකුවේ ප්‍රග්ධන මුල්‍ය ශක්තිය පදනම් කරගෙන පාරිභෝගිකයා සමඟ ප්‍රතිමිලදී ගැනීම් ගිවිසුම්වලට එළඹෙයි. පාරිභෝගිකයන්ට මෙම ප්‍රති මිලදීගැනීම් ගිවිසුම් ආයෝජන වලින් සාමාන්‍යයෙන් රාජ්‍ය ආරක්ෂාව සහිත ප්‍රතිමිලදී ගැනීම් ගිවිසුම් වලට වඩා වාසියක් අත්පත්කරගතහැක.
• ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන බැඳුම්කර (SLDB) – ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් ඇමරිකානු ඩොලර් විකුණුම් අවස්ථාවලදී ඒවා මිලදීගැනීමෙන් සිදුකරන ආයෝජන වේ. මෙහිදී අර්ධ වාර්ෂික මට්ටමින් පොළී අනුපාත ගෙවීම සිදුකරයි (හය මසක LIBOR පදනම් කරගෙන වෙනස් වෙන අනුපාතයන් හෝ ස්ථාවර අනුපාතයක). විදේශීය පුරවැසියන් සහ ආයතන, ශ්‍රී ලංකාවේ පදිංචි වී නැති ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියන්, ද්විත්ව පුරවැසියන්, පෞද්ගලික විදෙස් මුදල් ගිණුමක් හිමිකරුවෙක් සහ ව්‍යාපාරික ‍විදෙස් මුදල් ගිණුමක් හිමිකරුවෙක්, විදෙස් මුදල් වලින් තැන්පතු ලබාගැනීමට අවසර ලබා තිබෙන බලපත්‍රලාභී සුවිශේෂී වූ බැංකුවක් සහ බලපත්‍රලාභී මූල්‍ය ආයතනයක්, විදෙස් මුදල් හුවමාරුවට බලයලත් ප්‍රාථමික අලෙවිකරුවන්, රාජ්‍ය බැඳුම්කර ප්‍රාථමික අලෙවිකරුවන් සහ ශ්‍රී ලංකා මහබැංකුව විසින් කලින් කලට පිළිගත් විශේෂ ආයතන යන මේ සියලු කණ්ඩායම් සංවර්ධන බැඳුම්කරවල ආයෝජනය කිරීමට සුදුසුකම් ලබයි. අවම ආයෝජන අගය ඇමරිකානු ඩොලර් 10000ක් සහ ආයෝජකයා අපේක්ෂා කරන රාජ්‍ය අවධානම ද මෙයට ඇතුළත් වේ (උදාහරණයක් ලෙස ස්වෛරීත්ව අවධානම). පාරිභෝගිකයා වෙන්දේසියේ දී ඩොලරයට තබන මිල මත ආයෝජනයෙන් ලබන වත්කම් ප්‍රමාණය වෙනස්වේ.
• ද්විත්ව මුදල් තැන්පතු (DCD) –DFCC බැංකුව විසින් පාරිභෝගිකයක්ට විදේශ මුදල් හුවමාරු වෙළඳපොලෙන් විශේෂ ප්‍රතිලාභ ලබාගත හැකි පරිදි විශේෂයෙන් සකස්කර ඇති නිෂ්පාදනයකි. විදෙස් මුදල් ඒකක දෙකකට හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් හරහා ආයෝජන සිදුකරමින් පාරිභෝගිකයන්ට වඩා ප්‍රතිලාභ ලබාදීමේ අරමුණින් මෙම විදෙස් මුදල් හුවමාරු අ‍ායෝජන ක්‍රමවේදය සකස්කර තිබෙන අතර ඔහුගේ/ ඇයගේ අවශ්‍යතාවය මත ආයෝජනය සිදුකිරීමට දිරිගන්වයි. උදාහරණයක් ලෙස සේවා දායකයකු විශේෂ විදෙස් මුදල් හුවමාරු අනුපාතයකට මසක කාලයක් බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 250000ක් ද්විත්ව මුදල් තැන්පතු ගිණුමේ ආයෝජනය කළවිට දැනට වෙළඳපොලේ පවතින බ්‍රිතාන්‍ය පවුමක (පදනම් අනුපාතය/ ලක්ෂීය අනුපාතය) මිල අනුපාතය ඇමරිකානු ‍ඩොලරයකට සාපේක්ෂව 1.5550 වේ. එවිට දැනට බ්‍රිතාන්‍ය පවුමක මුදල් ගට්ටන අනුපාතය 1.5650ක් නිසා පවතින වෙළඳපොලෙන් බ්‍රිතාන්‍ය පවුම 0.0100ක ව්‍යාප්තීය ලාභයක් ලබයි. එසේ වූ විට ආයෝජන ප්‍රතිලාභයේ අපේක්ෂිත වාර්ෂික පොලී අනුපාතය වන්නේ 8%කි වේ.
• අවස්ථා 01 :එදිනට දවසේ විදෙස් මුදල් අනුපාතය වෙළඳපළෙහි  බ්‍රිතාන්‍ය පවුමක් සහ ඇමරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව පොලි අනුපාතය 1.5375 නම් සේවාදායකයා විසින් ප්‍රාග්ධන සහ පොළී ආදායම් බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් වලින් ලබාගනී.
  •  මූලික – බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 250000
  • පොළිය බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 1,643.84 (250,000*8%/365*30)
  • නැවත ගෙවීම – බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 251,643.84
• අවස්ථා 02 :එක් දිනක විදෙස් මුදල් අනුපාතය වෙළඳපළෙහි  බ්‍රිතාන්‍ය පවුමක් සහ  ඇමරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව පොලි අනුපාතය 1.5725 නම් සේවාදායකයා විසින් ප්‍රාග්ධන සහ පොළී ආදායම් ඇමරිකානු ඩොලර් වලින් ලබාගනී.
  • මූලික – බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 250000
  •  පොළිය – පොළිය බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 1643.84 (250,000*8%/365*30)
  • GBP 251,643.84*1
  • නැවත ගෙවීම – ඇමරිකානු ඩොලර් 393,822.61

මුල්‍ය අනුපාත සීමා මිල ඉහළ යයි නම් සහ පාරිභෝගිකයා විසින් වෙනත් විදෙස් මුදලකින් පොළී අනුපාතය සහ ප්‍රාග්ධන ප්‍රතිලාභ ලබාගනී. පළමු විදෙස් මුදලින් සිදුකරන වෙනත් ‍ක්ෂණික මුදල් හුවමාරුවක් මඟින් පාරිභෝගිකයාට ප්‍රාග්ධන අඩුවීමක් සිදුවිය හැක. එමනිසා මෙම නිපැයුම් හඳුන්වාදීමේදී අවධානම ගැන සහ හෝ මුදල් වලින් ලබාගන්නා වත්කම් අපේක්ෂා කරන මට්ටම් වෙනස්වීම පිළිබඳව පාරිභෝගිකයාට සම්පූර්ණ අවබෝධයක් තිබිය යුතුවේ.

•  විදෙස් මුදල් හුවමාරු ගනුදෙනු-පාරිභෝගිකයාගේ අවශ්‍යතාවය පරිදි සවිස්තරාත්මක වෙළඳපළ අනුපාතයකට අනුව ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා පරිපූර්ණ කිරීමට DFCC බැංකුවේ භාණ්ඩාගාරය විසින් විදෙස් මුදල් ලබාදීම සිදුකරයි.විදෙස් මුදල් අනුපාතය පිරික්සන්න.
• ඉදිරියට ගෙන එන විදෙස් මුදල් අනුපාත සහ ගිවිසුම්-ඉදිරියේ අපේක්ෂිත විදෙස් මුදල් පොලී අනුපාත සඳහා ගිවිසුම් බැංකුව සහ පාරිභෝගිකයා අතර විදෙස් මුදල් මිලදී ගැනීමකදී හෝ විකිණීමකදී ඉදිරි කාලය සළකාබලා ඇතිකරගන්නා අවබෝධතා ගිවිසුමක් වන අතර එහිදී විදෙස් මුදල් අනුපාතයන්ගේ පැවති විචල්‍ය සලකා නිශ්චිත හුවමාරු අනුපාතයකට එකඟ වෙමින් අනාගත දිනක් සඳහා ගිවිසුම් එකඟතාවයක් ඇතිකරගනී. ඉහත දැක්වූ ගිවිසු‍ම් වලදී ලාභයක් හෝ පාඩුවක් ඇතිවීමේ අවස්ථා වලට මුහුණ දීමට සිදුවන අතර අපනයන හෝ ආනයන ගිණුම් තැබීම් වලදී මෙම ඉදිරි ගිවිසුම් භාවිතා කරයි. වෙළඳපොලේ විදෙස් මුදල් අනුපාතය ගිවිසුම් ගත අනුපාතයට වඩා ඉහළින් හෝ පහළින් ඇති අවස්ථාවලදී පොලී ලැබීම දෙයාකාරයෙන් සිදුවේ. උදාහරණයක් ලෙස ජනවාරි 01වැනිදා සිට ඇමරිකානු ‍ඩොලර් 100000කට එකඟතාවකට පැමිණි මුදල් අනුපාතය ඉදිරි මාස පහකට 183ක් ලෙස සලකා ගිවිසුම් සකස්කළ හැක.
• විදෙස් මුදල් හුවමාරු අවස්ථා ගිවිසුම්-මිලදී ගන්නාට අදහසක් ලබාගැනීම සඳහා මෙම එකඟතාවය තිබෙන අතර, ගාස්තු ගෙවන්නා (වාරික) අයිතිය ඇති නමුත් මිලදී ගැනීමට හෝ විකිණීමට බැඳීනොසිටින සුවිශේෂී අගයන් සහිත වත්කම් එකඟ වූ මිලකට (බදු මුදල්) කොන්ත්‍රාත්තුවේ කල්ඉකුත්වීමකදී (ඉකුත්වීමේ දිනයකදී) ඇමතුම් අවස්ථාවක් ලබාදෙමින් අදාළ අරමුදල් මිලදී ගැනීමට සහ විකිණීමට අමතර අවස්ථාවක් ලබාදීමයි.

ඉහත දැක්වූ කාරණාව උදාහරණයක් ලෙස අපනයන හෝ ආනයන, පොත්, විදෙස් අනුපාත, විකල්ප ගිවිසුම් සලකා බැලීමේදී මෙම අවස්ථා දෙක වෙළඳපළ අනුපාතය ඉහළ හෝ පහළ යාම දැනට පවතින අගය ස්ථාවර වන කාලය සැලකිල්ලට ගතයුතුය. පාරිභෝගිකයා එකඟ වූ අපේක්ෂිත දැනට පවතින මිල රු.183.40ක් මාස 5ක් දක්වා ජනවාරි 1 වැනිදා සිට ගිවිසුම් අගය ඇමරිකානු ඩොලර් 100000ක් වූ අවස්ථාවකදී වෙළඳපළ අගය 183.00 ලෙස වාරික ඇමරිකානු ඩොලර් 500කට ගෙවීම සිදුකරයි. 

• විදෙස් මුදල් අතිරේක ගිවිසුම්-අතිරේක ගිවිසුම් යනු ගාස්තු ගෙවන්නා, (වාරික) මිලදී ගන්නා වෙනුවෙන් ඇති ගිවිසුමකි. අයිතියක් ඇති නමුත් ගිවිසුම කල් ඉකුත්වූ විටකදී එකඟවූ (මුල්‍ය අනුපාත සීමා මිල) මිලකට වත්කම්  විකිනීමට හෝ මිලදී ගැනීමට බැඳිනොසිටින්නාවූ අය සඳහා ඇති ගිවිසුමකි. මෙම විදෙස් මුදල් අතිරේක ගිවිසුම් අදාළ වත්කම් මිලදී ගැනීමට අයිතිය සහ අවශ්‍ය විටක වත්කම් විකිනීමට අයිතිය ලබාදෙයි.අපනයන හෝ ආනයනකරු විදේස් මුදල් අතිරේක ගිවිසුමක් වෙන්කළ අවස්ථාවක් පහතින් විස්තර වේ. විදෙස් මුදල් අනුපාත, වෙළඳපළ අනුපාතය ඉහළ හෝ පහළ ගියවිට මුල්‍ය අනුපාත සීමා අගය එම මොහොතේ ස්ථාවරව ඇති විටක පහත අවස්ථා දෙකට මුහුණදීමට සිදුවේ. මාස 5ක් දක්වා ජනවාරි 1 වැනිදා සිට මුල්‍ය අනුපාත සීමා මිල 183.40ක් ලෙස සළකා වර්තමාන ගිවිසුම් අගය ඇමරිකානු ඩොලර් 100000ක් වූ අවස්ථාවකදී වෙළඳපළ අගය 183.00 ලෙස වූ විට වාරික ලෙස ඇමරිකානු ඩොලර් 500කට ගෙවීම සිදුකරයි.

භාණ්ඩාගාර සහ මූලාශ්‍ර චාලක දෙපාර්තමේන්තුව
DFCC බැංකුව PLC
නො.73/5, ගාලු පාර,
කොළඹ 03
ශ්‍රී ලංකාව.

භාණ්ඩාගාර ඉදිරි කාර්යාලය